Μονή Παναγίας Αμιρούς
Σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων ανατολικά του χωριού Αψιού και βόρεια του χωριού Μαθηκολώνη της επαρχίας Λεμεσού βρίσκεται το Μοναστήρι της Παναγίας Φανερωμένης Αμιρούς.
Το Μοναστήρι είναι κτισμένο στους πρόποδες του Κακομάλλη και σε θέση που μπορεί κανείς να έχει μεγάλη θέα μέχρι τη θάλασσα του Ζυγίου. Μέσα σε ένα πανέμορφο τοπίο με την μοναδική σε είδος πανοραμική ανοιχτοσύνη του χώρου, σου δίνεται η ευκαιρία να απολαύσεις τα θαυμαστά έργα του Κυρίου.
Το ησυχαστικό της περιοχής καθώς και η έντονη παρουσία της Θεοτόκου “στο περιβόλι” της αυτό καθιστούν την Ιερά Μονή μια όαση για κάθε πονεμένο και κουρασμένο οδοιπόρο.
Η ίδρυση του εκ παραδόσεως ανάγεται στον 12ον αιώνα. Μαρτυρείτε σαν Βασιλομονάστηρο. Στη συνέχεια ανεδείχθη σε ανδρικό Μοναστήρι που στην μεγαλύτερη του ακμή (17ον αιώνα) έφτασε στους εκατόν ένα μοναχούς. Στην Ιερά Μονή ανήκαν και δύο μετόχια εκ των οποίων το ένα βρίσκεται βόρεια της Μονής και είναι αφιερωμένο στον Άγιο μάρτυρα Φώτιο και το άλλο νότια αφιερωμένο στην Αγία μεγαλομάρτυρα Μαρίνα.
Ήταν πλούσιο με πολλά κτήματα γύρω από την Μονή που όταν παρήκμασε το Μοναστήρι πωλήθηκαν στους κατοίκους των γύρω χωριών. Με την επανίδρυση της Μονής τον Σεπτέμβριο του 1997 έχουν αγοραστεί από την Ιερά Μητρόπολη Λεμεσού αρκετά κτήματα τα οποία είναι απαραίτητα για την διαφύλαξη του ησυχαστικού της Μονής.
Για την επωνυμία Αμιρού η επικρατέστερη παράδοση αναφέρει ότι κάποιος Εμίρης από την Συρία είχε μια κόρη τυφλή εκ γενετής. Θέλησε να την πάρει στο εξωτερικό για θεραπεία και παραπλέοντος τις ακτές της Αμαθούντας η τυφλή κόρη είδε για πρώτη φορά φως σε κάποιο σημείο. Ακολουθώντας το φως οδηγήθηκαν στο χώρο όπου ακόμη και σήμερα υπάρχει το ιαματικό αγίασμα της Μονής το οποίο αναβλύζει από βράχο. Εκεί ακριβώς βρέθηκε και η μικρή εικόνα της Παναγιάς Βρεφοκρατούσας η οποία ανάγεται στην εποχή των Εικονομαχιών. Η Εικόνα αυτή βρίσκεται σήμερα ενσωματωμένη σε μεγαλύτερη εικόνα της Θεοτόκου η οποία ανάγεται στον 16ον αιώνα και είναι τοποθετημένη στο τέμπλο της Μονής και αυτή ακριβώς είναι η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης.
Η κόρη του Εμίρη αφού νίφτηκε από το αγίασμα βρήκε το φως της. Ο Εμίρης ως ένδειξη της ευγνωμοσύνης του στην Παναγία ανέγειρε το πρώτο Ναό ο οποίος διασώζεται μέχρι σήμερα ανακαινισμένος. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο και επίχρυσο εξαιρετικής τέχνης έργο του 17ου αιώνα. Οι εικόνες χρονολογούνται από τον 15ον – 17ον αιώνα.
Το Μοναστήρι είναι αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή, εορτάζει Παρασκευή Διακαινησίμου και τελείται αγρυπνία. Πανηγυρίζει Κυριακή του Θωμά για διευκόλυνση της προσέλευσης των πιστών. Επίσης τιμάται της Παναγίας Φανερωμένης στις 23 Αυγούστου απόδοση της Κοιμήσεως με αγρυπνία.
Η ανακαίνιση της Μονής είναι έργο της μακαριστής γερόντισσας Μαρίας η οποία ήταν η πρώτη οικήτωρ και κτίτωρ της Μονής, όπου εγκαταστάθηκε εκεί με μικρή συνοδεία αδελφών. Αυτό έγινε κατά προτροπή και ευλογία του γέροντος Πορφύριου ο οποίος υπήρξε πνευματικός καθοδηγητής της γερόντισσας Μαρίας για σειρά ετών. Η γερόντισσα Μαρία λόγω ασθενείας απεβίωσε στις 7/10/2001 και ενταφιασθεί στην Ιερά Μονή της Παναγίας κατά την επιθυμία της. Το Μοναστήρι της το αγάπησε πολύ και αγωνίστηκε μέχρι το τέλος της ζωής της για να το δει να ξαναζωντανεύει. Είμαστε σίγουροι ότι από εκεί που βρίσκεται τώρα πρεσβεύει για την συνέχιση του έργου που αυτή οραματίστηκε.
Την Κυριακή των Μυροφόρων 19 Μαΐου 2002 έγινε η ενθρόνιση της αδελφής Μαριάμ, η οποία με την ευλογία του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Λεμεσού κ.κ. Αθανασίου ήλθε από την Μονή του Αγίου Ηρακλειδίου. Σήμερα στην Μονή εγκαταβιώνουν πέντε αδελφές οι οποίες μένουν σε προσωρινά λυόμενα καταλύματα.
Με την βοήθεια της Παναγιάς Αμιρούς, έχουν γίνει τα αρχιτεκτονικά σχέδια για το νέο Μοναστήρι που θα κτιστεί εκ βάθρων. Το κόστος είναι τεράστιο. Η Μονή δεν έχει οικονομικούς πόρους. Μοναδική στήριξη για την έναρξη του έργου είναι η περιουσία που η γερόντισσα Μαρία δώρισε στην Μονή για τον σκοπό αυτό. (Αιωνία η μνήμη της). Είμαστε βέβαιες ότι η Θεοτόκος που μεριμνά για την ανοικοδόμηση της Μονής της θα μας βοηθήσει στο δύσκολο αυτό έργο, καθώς και η αγάπη του φιλοχρίστου Κυπριακού λαού που αγαπά πολύ το Μοναστήρι και ωφελείται ποικιλοτρόπως δια της Χάριτος της Θεοτόκου.
Η Μονή γίνεται ιδιαιτέρως γνωστή τα τελευταία πέντε χρόνια από την ίδια την Παναγιά η οποία εμφανίζεται σε πολλούς και τους προσκαλεί να επισκεφθούν την Μονή της καθώς επίσης και από τα πολλά θαύματα που ενεργεί ιδιαιτέρως ιάσεις οφθαλμών δια του ιαματικού αγιάσματός της. Ένδειξης αυτών είναι τα άπειρα χρυσά και ασημένια αφιερώματα
Το Μοναστήρι δέχεται επισκέψεις καθημερινώς από 8 π.μ.- 1 μ.μ. και από 4 μ.μ. – 7 μ.μ. Κάθε Παρασκευή παραμένει κλειστό. Κάθε Κυριακή είναι συνέχεια ανοικτό. Κάθε Σάββατο τελούνται μνημόσυνα. Θεία Λειτουργία τελείται 3-4 φορές την εβδομάδα απαραίτητα κάθε Σάββατο και Κυριακή.
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με το τηλέφωνο:25542035 ή με το Φαξ: 25542921.
Εκκλησία Αγίου Επιφανίου
Ξωκλήσι Παναγίας Χρυσογαλούσας
Ξωκλήσι Παναγίας Χρυσογαλούσας ή Γαλακτούσας
Λίγο έξω από το χωριό προς ανατολάς, βρίσκεται το μικρό ξωκλήσι της Παναγίας της Χρυσογαλούσας. Κτίστηκε μεταξύ του 1700 – 1711 και ο ναός μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και 150 άτομα.
Μικρό και απέριττο εκκλησάκι, ανάμεσα σε βουνό και ποτάμι. Πετρόκτιστο εξωτερικά, μονόκλιτης μορφής αρχιτεκτονικά και με τριγωνική στέγη κατασκευασμένο.
Εσωτερικά είναι ασπρισμένο. Το όμορφο και ξυλόγλυπτο τέμπλο του με χρυσομπογιά βαμμένο και εμπλουτισμένο με φορητές εικόνες, δίνει τον πλούτο και την καλαισθησία του γλυπτού, στον χώρο του ναού. Πιο πέρα ο ξύλινος γυναικωνίτης δίνει την αισθητή του παρουσία. Θα φιλοξενεί γύρω στις 30-50 γυναίκες. Σαν επισκεφθείς το ξωκλησάκι, μπαίνοντας θα συναντήσεις και τους λιγοστούς σκάμνους, έτσι για να ξαποστάσει ο πιστός και να αφιερωθεί για λίγο στην θαυματουργεί Παναγία Χρυσογαλούσα.
Το καμπαναριό περικλείεται και αυτό μέσα στη στέγη του ιερού.
Η αφιερωμένη εικόνα της Χρυσογαλούσας, χρονολογείται από τον 15ον αιώνα και φυλάγεται στο ξωκλησάκι.
Για το πώς βρέθηκε η εικόνα, από πληροφορίες που πήραμε λένε ότι :
ανατολικά από το ξωκλήσι, δύο – τρία χιλιόμετρα απόσταση, ένας βοσκός καθώς έβοσκε τα πρόβατα του, ξαφνικά μπροστά του παρουσιάστηκε ένα φως. Το ακολούθησε και κατέληξε σε μια σπηλιά. Μπαίνοντας μέσα στη σπηλιά αυτή, το φως αυτό τον οδήγησε φάτσα με την εικόνα της Παναγίας της Χρυσογαλούσας. Λίγο πιο κάτω έξω από την σπηλιά, υπάρχει ένας βράχος όπου είναι και το αγίασμα της Παναγίας. Κάτω από το βράχο αυτό υπάρχουν σταλακτίτες. Σε μια πλευρά του βράχου φαίνεται να σχηματίζονται τα στήθια γυναίκας, όπου από εκείνο το βράχο βγαίνει γάλα ξινό. Το παράξενο φαινόμενο που συμβαίνει εκεί μέχρι και σήμερα, είναι πως, όσο φουρτουνιασμένος και να κατεβαίνει ο ποταμός, το πλημμύρισμα του δεν αναμιγνύεται με το αγίασμα σύμφωνα με τις μαρτυρίες των κατοίκων.
Η Παναγία Χρυσογαλούσα γιορτάζεται στις 15 Αυγούστου.
Ησυχαστήριο Αγίας Μαρίνας
Ερείπιο Αγίου Μάμα